SABAHATTİN, Prens [1878-1948]:
SABAHATTİN, Prens [1878-1948]:
(Sociological Dictionary) :
Prens Sabahattin, Edmons Demolins'in toplumları communautaire (bütüncü) ve particuloriste (fertçi) olarak ikiye ayıran sınıflamasını iştiraki ve infiradı kavramlarıyla karşılaştırarak iki açıdan ele almıştır. Sabahattin toplumumuzda ferdî kabiliyetin ve şahsî teebbüs ruhunun gelişememesini cemaatçı bir yapıya sahip olmamıza bağlamıştır.Prens Sabahattin'e göre, cemaatçı yapının terbiyesi atıl bir terbiye olup; cemaathayatı "maddi çalışmanın gevşekliğinden meydana gelmekte ve fertleri retimden ziyde tüketime yönelttiğinden; şahsiyet ve sosyal kabileyetlerin gelimesine engel olmaktadır. Bundan dolayı ferdi, aileye, cemaate,hükümete vs. yani şahısları birbirine bağlayacak dayanak noktalarının daima kendi şahsiyetleri dışında aramaya mahkum eden insanlardan meydana gelmiş basit bir cemiyet ortaya çıkartıyor."Sabahattin'in bu fikirleri iki ana uygulama ile sonuçlanacaktır. Bunlardan birisi aile yapısının ataerkil aile tipinden ferdiyetçi aileye dönüştürülmesidir. Merkeziyetilikten adem-i merkeziyetçi bir idarî yapıya geçlmesi de ikinci durumdur.Problemlerin cevabını din, batılama ve ordunun konumu gibi noktalarda değil, toplumunun yapısında aramıştır. "Science Sociale" okulunun yaklaşımını Osmanlı toplumuna uyarlamaya çalışmış, ancak sosyolojik çözümlemelerle bu sorunların çözümüne ulaşamamıştır.Prens Sabahittin'in başlıca eserleri şunlardır: "Teşebbüs-i Şahsî ve Tevsi-i Mezuniyeti Hakkında Bir İzah", "Teebbüs-i Şahsî ve Adem-i Merkeziyet Hakkında İkinci bir İzah", "Mesleğimiz Hakkında Üçüncü ve Son bir İzah", "Türkiye Nasıl Kurtulabilir".